کانون دانش‌پژوهان نخبه نهالی ریشه‌دار و رشید در زمین انقلاب اسلامی است که حقیقت آن را صدها نوجوان و جوان دلداده‌ی توحید، ولایت، معنویت و علم تشکیل داده‌اند. کانون دانش‌پژوهان نخبه، خانه‌ی فرزندان معنوی امام خامنه‌ای و یکی از هزاران مجموعه‌ای است که با انقلاب اسلامی حیات یافته و از نورانیت شهدا بهره برده و در تلاش برای تقرب و انس با امامِ حق، هویت یافته است. این مجموعه بیش از ربع قرن در قرب و بُعد از ولیّ خود راه پیموده و به مثابه سنگری در جبهه تربیتی و علمی با کوله‌باری از تجربه در راه فتح آرمان‌های بلند انقلاب و تحقق تمدن نوین اسلامی عمل نموده است. این مجموعه، رسالت خود را پرورش انسان‌های متعهد مؤمن و نخبه‌ی انقلابی می‌داند و ظهور انسان تراز انقلاب اسلامی را از اولویت‌های فوری و ضروری برپایی تمدّن اسلامی یافته است.
کانون از اواخر سال ۱۳۷۲ در یکی از کم برخوردارترین نقاط جنوب شهر تهران آن‌هم در زیرزمین نمناک مسجدی محروم، کار خود را آغاز کرده و در این سال‌ها گستره‌ی شعبات تحت پوشش خود را به تمام مناطق جنوبی شهر تهران رسانده است و هم‌اکنون ده‌ها مجموعه‌ی مستقل در سراسر کشور از الگوی آن در حال بهره برداری هستند.
کانون دانش‌پژوهان نخبه در حقیقت تشکیلاتی نخبه‌پرور است که توانسته به الگویی از تشکیلات تربیتی با محوریت روحانیت اصیل انقلابی و مرتبط با شجره‌ی طیبه‌ی بسیج دست پیدا کند که استعدادهای برتر مناطق هدف خود را با سازوکاری مشخص، از دوران دانش‌آموزی به خود جذب کرده و با فرآیندی دقیق، منسجم و منظم، تحت تعلیم و تربیت قرار می‌دهد. البته کانون محدود به دوران دانش‌آموزی نبوده و با راه‌اندازی مرکز علم و فناوری شتاب توانسته بستری فراهم نماید تا اعضایش زیر نظر اساتید برجسته‌ی دانشگاه‌ها و نهادهای پیشرو در عرصه‌ی علم و فناوری، هسته‌های پیشرفته‌ی علمی تشکیل دهند و در تلاش برای شکستن مرزهای علم باشند.
کانون در این سال‌ها بیش از ۱۲۰ مدال در المپیادهای علمی معتبر کشوری و جهانی کسب کرده است و بزرگترین افتخار آن، اهدای مدال‌های این مجموعه به محضر مقام معظّم رهبری در قالب چهار دوره و سه دیدار اختصاصی با معظّم‌له است.
مقام معظّم رهبری در دیدار سال ۱۳۹۴ با برخی از اهدا کنندگان مدال و دست‌اندرکاران کانون دانش‌پژوهان نخبه، این حرکت نمادین را از جمله اقداماتی دانستند که «به قوّت و اقتدار درونی کشور می‌افزاید و دشمن را تضعیف می‌کند»[۱]؛ از همین رو کانون در سال‌های اخیر سعی داشته تا این حرکت نمادین مدال آوران را گسترش داده و در جهت اتصال مدال‌آوران المپیادهای علمی به ارزش‌های انقلاب اسلامی جریان‌سازی کند. در همین راستا با محوریت کانون در سال ۱۳۹۵ قریب ۷۰ مدال از دانشگاه شریف خدمت معظم له اهدا شد و در سال ۱۳۹۸ بیش از ۱۳۰ مدال المپیادهای علمی معتبر توسط دانشجویان دانشگاه‌های مختلف به همراه اعضای کانون خدمت مقام معظم رهبری اهدا شد. این دو اقدام راهبردی منجر شد تا مدال آوران المپیادهای معتبر کشوری و جهانی به محضر مقام معظّم رهبری مشرّف شده و گفتگویی صمیمی و شیرین با معظّم له داشته باشند که در رسانه‌های داخلی و خارجی بازتاب گسترده‌ای داشت.
کانون در کنار فعالیت‌های گسترده‌ی علمی، همواره به تهذیب مخاطبین خود التفات داشته است و رهبر معظم انقلاب نیز در دیدار سال ۱۳۸۱ با کانونی‌ها، بر اهمّیت این موضوع تأکید کرده و فرمودند: «هم در زمینه‌های علمی پیشرفت کنید و هم در زمینه‌های دینی و معنوی و خودسازی؛ روز به روز بیشتر به خودتان برسید و خودسازی کنید»[۲]. در همین راستا، کانون سال‌هاست که فعالیت‌های علمی، تربیتی و تشکیلاتی خود را تحت نظارت مستمر و دقیق علمای متخلّق پیش می‌برد و طبق اساسنامه‌ی کانون، همواره باید یک روحانی با ویژگی‌های برجسته و مشخص، بر مجموعه نظارت داشته و کلیه‌ی برنامه‌ها را از جهت تطابق با دستورات شرع و هم‌راستا بودن با اوامر و منویات ولی فقیه رصد کند. هم اکنون سال‌هاست که روحانی ناظر بر کانون، یکی از اساتید اخلاق تهران هستند و تعداد قابل توجّهی از مسئولین و دانشجویان مجموعه در جلسات هفتگی اخلاق و معرفت ایشان شرکت می‌کنند.
کانون بر این باور است که برای حلّ مشکلات جامعه‌ی بشری باید تمدّنی اندیشید و راه حل‌هایی تمدّنی ارائه داد. در غیر این صورت اقدامات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی با شکست مواجه شده و ضمن هدررفت عمر بسیاری از عناصر دلسوز انقلابی و امکانات مادّی، گاهی ناخواسته آسیب‌های جدّی به جامعه و نسل‌های مختلف وارد می‌شود. از همین رو مقام معظّم رهبری توجّه ویژه‌ای به تمدّنی اندیشیدن دارند و معتقدند: هدف نهایی انقلاب اسلامی ایجاد تمدّن اسلامی است[۳] و باید همه احساس کنند که مسئولیت ایجاد تمدن اسلامىِ نوین بر دوش آن‌هاست.[۴]
از منظر مقام معظم رهبری برای دستیابی به تمدّن اسلامی به دو عنصر اساسی نیاز است؛ یکى تولید فکر و دیگری پرورش انسان[۵] و پر واضح است که مسئولیت اصلی تولید این دو عنصر اساسی، متوجّه نخبگان حوزوی و دانشگاهی است و مشکلات پیچیده‌‌ی پیش روی نهضت اسلامی توسط سر پنجه‌ی دستان نخبگان متدیّنِ انقلابی باز خواهد شد. به همین دلیل، کانون با تبعیتی عاقلانه و عاشقانه از نائب امام زمان(عج)، نخبگان را موتور محرّک پیشروی به سمت تمدّن اسلامی می‌داند[۶] و عمیقاً و قویّاً نخبه باور است.[۷] کانون، نخبه پروری را گلوگاه اصلی تمدّن سازی نوین اسلامی دانسته و اهتمام به آن را فریضه و واجب غیرقابل اجتناب بر همه‌ی مسئولان می‌داند[۸] و مسئولان کانون تا نَفس دارند در دفاع از جامعه‌ی نخبگان و از حرکت علمی کشور، ذرّه‌ای کوتاه نخواهند آمد.[۹] اعتقاد راسخ کانون این است که اگر چنانچه بر روی مسئله‌ی علم و فناوری و نخبه‌پروری سرمایه‌گذاری کند، حتماً در یکی از با اولویت‌ترین کارها سرمایه‌گذاری کرده است.[۱۰]
رشد و استحکام و گسترش شجره‌ی طیبه‌ی کانون دانش‌پژوهان نخبه، فناوری نو و دستاوردی ارزشمند از جوشش اسلام ناب محمدی در ساحت اجتماعی به شمار می‌رود؛ دستاوردی بزرگ نه از جنس ماهواره، موشک، نانو، سلول بنیادین و…. بلکه از جنس ساخت انسان و تشکیلات انسانی که به الگویی الهام‌بخش در حرکت‌های خودجوش مردمی بدل گشته است. تقدیر از این مجموعه به عنوان پایگاه بسیج برتر کشوری، معرفی به عنوان الگوی موفق از طرف مرکز حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه‌ای بیانگر این حقیقت است و گسترش الگوی این مجموعه در قالب طرح‌هایی همچون قرارگاه شهید آقاسی‌زاده در شهر تهران و مرکز هدایت و حمایت مجموعه‌های علمی تربیتی نخبه‌پرور شهید احمدی روشن در کل کشور مؤیّد این مطلب می‌باشد. امروز کانون دانش‌پژوهان نخبه شاهد است که در سراسر کشور، برخی مجموعه‌های انقلابی این طرح تربیتی و علمی را به عنوان الگوی فعالیت‌های مجموعه‌ی خود انتخاب کرده‌اند؛ به ویژه جمع‌هایی که بیان مقام معظم رهبری مبنی بر موتور محرّک بودن نخبگان برای حرکت تمدّنی را عمیقاً درک و باور نمودند.
[۱] بیانات در دیدار با اعضای کانون دانش‌پژوهان نخبه، ۴/۵/۱۳۹۴
[۲] بیانات در دیدار با اعضای کانون دانش‌پژوهان نخبه، ۴/۸/۱۳۸۱
[۳] بیانات در سخنرانى تلویزیونى در سالروز قیام ۱۹ دى، 19/10/1399
[۴] بیانات در دیدار جوانان استان خراسان شمالی۲۳/۷/۱۳۹۱
[۵] بیانات در جمع اساتید، فضلا و طلاب حوزه علمیه قم در مدرسه فیضیه۱۴/۷/۱۳۷۹
[۶] اشاره به بیان مقام معظّم رهبری در دیدار نخبگان علمی جوان، ۲۸/۷/۱۳۹۵
[۷] اشاره به بیان مقام معظّم رهبری در دیدار نخبگان علمی جوان، ۲۶/۷/۱۳۹۶
[۸] اشاره به بیان مقام معظّم رهبری در دیدار نخبگان علمی جوان، ۲۸/۷/۱۳۹۵
[۹] اشاره به بیان مقام معظّم رهبری در دیدار نخبگان علمی جوان، ۲۸/۷/۱۳۹۵
[۱۰] شاره به بیان مقام معظّم رهبری در دیدار نخبگان علمی جوان، ۱۴/۷/۱۳۸۹
فیلم معرفی کانون دانش‌پژوهان نخبه در برنامه‌ی بزرگراه همت
گزارش سایت خامنه‌ای نوجوان از فعالیت‌های کانون دانش‌پژوهان نخبه
